jak tylko
  • Be jak baran, czyli o nazwach liter
    14.02.2017
    14.02.2017
    Moje pytanie dotyczy bardzo podstawowego zagadnienia, jakim jest wymowy liter. Spotkałem się z różnymi metodami nauczania (głównie w kontekście dzieci). Jedne mówią, że litery wymawiamy z końcówką „y”, maksymalnie ją ucinając („by”, „cy”, „dy”). Inne, że dopuszczalne są również formy z „e”' („be”, „ce”, „de”). Czy istnieje jakaś norma językowa, która określa poprawność wymowy? Jak zgodnie z taką normą czytać alfabet: „a by cy dy…” czy „a be ce de…”? Jak mówić: be jak baran czy by jak baran?
    Dziękuję.
  • nic innego jak…
    16.06.2011
    16.06.2011
    Szanowni Państwo,
    czy w wyrażeniu niczym innym, jak tylko należy stosować przecinek? Na przykład „Lenistwo jest niczym innym, jak tylko nawykiem odpoczywania zanim człowiek się zmęczy”. Zawsze wydawało mi się, że tak, tymczasem korekta jest innego zdania.
  • spocony jak świnia
    15.03.2015
    15.03.2015
    Skąd i kiedy w języku polskim pojawiło się powiedzenie spocony jak świnia? Świnie nie mają gruczołów potnych i się nie pocą, więc wyrażenie to nie jest specjalnie logiczne. W angielskim jest identyczne wyrażenie (sweat like a pig, ale etymologia wywodzi się podobno od pig iron czyli surówki hutniczej). Jest także podobne wyrażenie po włosku (sudare come un porco). Nie znalazłem tego wyrażenia w Korpusie Językowym, więc nie byłem w stanie sam określić, kiedy po raz pierwszy się pojawiło.
  • w miłości jak na wojnie
    1.12.2006
    1.12.2006
    Jak można zdefiniować przysłowie: „W miłości i na wojnie wszystkie chwyty dozwolone”? Interesuje mnie również pochodzenie tego przysłowia. Będę wdzięczna za wszelkie informacje na ten temat.
  • zarówno…, jak też…
    27.10.2014
    27.10.2014
    Czy mają Państwo coś przeciwko konstrukcji zarówno…, jak też…? Słowniki podają chyba tylko zarówno…, jak (i), ale z tą pierwszą również się czasem spotykam.
  • ekoskóra jak ekosystem
    17.10.2007
    17.10.2007
    Szanowni Eksperci,
    jak zapisać przedrostek eko-, oznaczający produkt ekologiczny: ekoskóra, eko-skóra czy może jeszcze inaczej? A może lepiej nie używać takiego dziwoląga w ogóle?
    Czy skrót od wyrażenia obroty na minutę może mieć postać obr./min?
    Dziękuję i pozdrawiam serdecznie
    Joanna
  • Koń, jak brzmi, każdy słyszy
    24.05.2004
    24.05.2004
    Jak powinniśmy wymawiać literę ń na końcu wyrazu? W Podręcznym słowniku poprawnej wymowy polskiej z 1994 r. wyczytałem, że najpoprawniejsza jest wymowa ń na końcu wyrazu jako j nosowe. Ja natomiast nie wyobrażam sobie, żebym mógł w ten sposób wymówić na przykład wyraz koń. Wydaje mi się, że większość ludzi nie zrozumiałaby, co do nich mówię. Jak to jest?
  • łóda jak wóda
    27.06.2013
    27.06.2013
    Witam,
    czy poprawną jest forma łóda utworzona od wyrazu łódka, jako coś wielgachnego, wielka łódka, przeciwieństwo łódeczki, małej, filigranowej? Jest przecież podobnie brzmiąca wóda (nie ma wątpliwości co do jej poprawności) od wódka i na drugim końcu wódeczka. Mój mąż odmówił grania ze mną w scrabble 20 lat temu, ponieważ twierdził, i niestety twierdzi do dziś, że nie istnieje wyraz łóda, a ja „wymyślam”.
    Pozdrawiam
    Izabela Adamczyk
  • na raz tylko jeden pkt
    11.04.2002
    11.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Oto moje pierwsze pytanie do Poradni, ale na pewno nie ostatnie. Mam bowiem mnóstwo różnorakich wątpliwości, a słowniki, niestety, nie radzą sobie z ich rozwiązywaniem. Ale zanim zadam to konkretne pytanie, proszę o jedno wstępne wyjaśnienie: dlaczego napisali Państwo powyżej, w „słowie wstępnym": „prosimy pytać tylko o jedną rzecz na raz” – chodzi mi o rozdzielną pisownię wyrażenia na raz. Azaliż nie stoi w słowniku (m.in. NSO PWN!), iż należy je pisać łącznie w znaczeniu 'jednocześnie'? A przecie właśnie taki sens ma tu owo wyrażenie. Uprzejmie proszę o pilną odpowiedź i – chyba – korektę.
    Pora na pytanie właściwe:
    Czy wyraz punkt należy uznać za pojęcie matematyczno-fizyczne i wobec tego jego skrót pkt w przypadkach zależnych pisać bez kropki, czy raczej traktować jak „zwykły” rzeczownik i stawiać kropkę w dopełniaczu itd., jak w skrótach mgr, dr, bp itp. Wydaje mi się, że słuszna, no i znacznie prostsza, jest ta pierwsza interpretacja. Tylko dlaczego słowniki (przeszukałem ich kilkanaście!) robią unik i podają hasło pkt wyłącznie w mianowniku? A może się mylę, może w którymś ze słowników określono ten „szczegół"?
    Serdecznie pozdrawiam Redaktorów Poradni, dziękując za tę cenną inicjatywę, jaką jest doradzanie via internet (Internet?).
    Krzysztof Szymczyk, Opole
  • Nie tylko…, lecz także…
    25.04.2016
    25.04.2016
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie o obowiązywanie spójników skorelowanych. Nikt nie protestuje przy zarówno…, jak i…, tyle…, ile… itp., natomiast nie tylko…, lecz także… budzi sprzeciw – padają wyjaśnienia, że przecież formą dopuszczoną przez poradnię jako poprawną jest ale i, ale też itp., więc dlaczego ingerencja i wprowadzanie formy lecz także?
    Z uszanowaniem
    Bożena Dembińska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego